Nội dung chính [Ẩn]
Mình “khởi nghiệp” đến giờ là vài lần. Khởi nghiệp bán buôn nội thất ô tô, góc nhìn như một phía ?
Lần 1: Mình làm phần mềm, đối tác bán, đối tác bảo chia 70:30, sau x tháng tết đến, tổng doanh số cỡ 300tr, mình hỏi tiền mình đâu thì đối tác bảo hết tiền và đưa ra nhiều lý do rồi chuyển mình 2 lần x 10tr. Mình và đối tác quen nhau online, hồi 2011, nhưng cũng ko phải kiểu thân, vì lúc đó mình còn là sinh viên, mới biết tí code, đi làm part-time ở VTC, còn đối tác đã khá có tiếng tăm, có team ngon. Đến 2018 mới làm chung pm, nó chính là cái lần 1, khi đối tác khá khó khăn. Sau này nghiệm lại, đối tác rủ mình cũng vì đối tác ko có lựa chọn, và lúc đó có lẽ chỉ có hạn chế người giúp đối tác, trong đấy có mình. Trước hồi 2018 đối tác có vay của mình cỡ 5tr, mình nghĩ bụng sao giỏi vậy mà kém may mắn đến mức phải vay mình. Lần 1 còn có sự kiện có dự án nhỏ kiếm được hơn 30tr, đối tác 1 chỉ giới thiệu thôi nhưng sau đó đối tác 1 cầm hơn 25tr, mình cầm có 5tr thôi.
Lần 2(lần 1 nối dài): Mình bảo vậy không được, giờ mình quản lý tiền và tỉ lệ là 50:50. Sau đó nửa năm thì mình giữ được một số tiền để khởi nghiệp lần 3. Trong lần 2 cũng xảy ra một số việc, mà vì ham muốn khởi nghiệp nên mình phớt lờ.
Lần 3: Chi phí tìm nguồn hàng, đi lại,… hoàn toàn được fund bởi lần 2. Vốn góp của đối tác 1 là 200tr là đi vay sau đó tính vào tiền nợ của công ty. Mình cũng vay thêm để góp vốn, số tiền mình góp lúc đó khoảng 170tr. Chưa tính tiền góp từ lần 2. Sau khi lập công ty xong, làm sự kiện xong, bán hàng được hơn 1 tháng thì đối tác bảo không công bằng, và yêu cầu mình giảm tỷ lệ sở hữu xuống 20%, mình nghĩ thôi, 20% mà có tiền còn hơn là 50% mà không có tiền(lúc đó có thêm người tham gia nên mình không còn sở hữu 50%, nhưng cũng chưa thỏa thuận). Sau tết âm lịch đối tác rút 200tr từ quỹ của công ty ra để trả nợ cá nhân, mình không được thông báo, tại sao rút được mình nói ở tổng kết. Sau đó vài tháng, đối tác chửi mình bảo mình không làm gì cho công ty: “mày ko làm được thì nghỉ mẹ nó đi”. Fine, mình nghĩ kiểu này ko thể nào làm được, vậy là quá đủ. Mình quyết định dừng.
Lần 4: Sau khi dừng một thời gian, mình chủ động đàm phán để làm lại, sau khi setup công ty, phần mềm, hàng hóa, mình thông báo cho đối tác 2(1 trong 2 đối tác lần 3). Đối tác 2 nói mình nghĩ sao mà làm vậy, rằng mình ko làm được. Mình bảo thỏa thuận như này, mình góp tiền mặt và hàng hóa ~ 1 tỷ(tổng tiền mặt và hàng hóa mình góp là hơn 900tr chưa kể pm) + phần mềm mình đã build tính 450tr giữ 40% cổ phần; đối tác 2 góp số tiền mặt tương ứng với 60% cổ phần. Đối tác 2 bảo mày nghĩ sao mà tính 450tr, mình nghĩ đơn giản, nó quá rẻ, và nó quá rõ ràng, sòng phẳng. Như vậy số tiền mặt cũng như hàng hóa công ty có là ~ 3 tỷ.
Sau khi hoạt động 3 tháng, trên sổ sách kê trả tiền lãi vay góp vốn của đối tác là gần 300tr(mình ko biết), tiền đối tác trả nợ vay cá nhân là hơn 100tr(mình biết nhưng không làm gì được). Và thêm nhiều sự kiện nữa, mình quyết tâm kết thúc lần 4 về chăm vợ sinh em bé. Có lẽ đối tác 3 nghĩ họ góp nhiều hơn nên họ có quyền lấy tiền công ty để chi tiền lãi vay góp vốn cũng như những khoản chi cá nhân khác.
Lần 5: Mình làm việc cùng một đối tác 3 làm phần mềm, mọi thứ thuận lợi, có đủ tiền mua bỉm sữa cho em bé, đến giờ việc hợp tác giữa mình và đối tác 3 chưa gặp bất kỳ mâu thuẫn nào, mình làm việc của mình, đối tác 3 làm việc của đối tác 3. Ngoài việc đã thỏa thuận, đối tác 3 làm luôn việc như một kế toán, không một chút gợn sóng
Lần 6: Cũng là làm phần mềm mà chưa có doanh thu.
Đấy là các lần khởi nghiệp của mình. Mình rút ra kinh nghiệm rằng:
* Không khởi nghiệp cùng người mà họ để vợ họ làm kế toán.
* Cần phải thuê kế toán kể từ khi đóng góp những khoản đầu tiên.
* Không khởi nghiệp cùng người mà họ có tư duy dùng người nhà.
* Góp vốn tiền mặt, hoặc sản phẩm, không phải góp bằng ý tưởng hay kinh nghiệm.
* Không khởi nghiệp cùng người mà họ không minh bạch về tài chính.
* Nếu họ góp vốn cỡ mình thôi mà họ đòi quyền chi phối, bạn nên suy nghĩ cẩn thận trước khi thỏa thuận.
* Sản phẩm của bạn bình thường bạn cũng có thể thành công, nhưng nếu bạn không có hệ thống kế toán tài chính minh bạch, bạn chết chắc.
* Không khởi nghiệp bằng tiền đi vay, và nếu có vợ con rồi thì phải tính đường lùi cho vợ con, chưa có vợ con thì all-in được.
* Hãy nhìn những con số, lời nói vô nghĩa.
* Tin tưởng cũng tốt, nhưng đừng coi nó là thứ quan trọng.
* Hãy thỏa thuận bằng văn bản nghiêm túc như ngày mai đối tác tìm cách đá mình ra khỏi thứ mình xây dựng vậy.
Khởi nghiệp là một hành trình đau đớn và vui vẻ, hiện tại mình vẫn chưa về bờ, vẫn đang lênh đênh. Nếu có cơ hội mình vẫn tiếp tục khởi nghiệp.
Ngồi viết những dòng này cũng là lúc mình quyết định chấm dứt toàn bộ những gì liên quan đến đối tác 2. Mình đề xuất chấm dứt online, không chửi nhau cãi vã.
(st) Phuongdongauto.com